SERTLEŞMİŞ BETONDAN ÖRNEK (KAROT) ALIMI
Bina veya yapı bileşeni betonuna ait kalite kontrol bazında taze beton deney sonuçları yoksa, varolan deney sonuçları yetersiz ise yapıdaki beton mukavemetinde bir şüphe ortaya çıkmışsa (mesela;gözle görülebilen önemli çatlaklar.tabii don hasarları,dayanım düşüklüğü izlenimini yaratacak boyuttaki yüzey bozuklukları ve herhangi bir tahribatsız metotla yapılan kontrol sonuçlarının beton basınç dayanımına ilişkin kuşku doğurması yada herhangi bir zarar veya kısmi yıkılma mevcutsa) uygulanır’ denilmektedir.
Karot yöntemi tahribatlı bir yöntemdir. Her ne kadar taşıyıcı elemanlarda açılan boşlukların yüksek mukavemetli bir harçla kapatılsa da sonuçta taşıyıcı elemanda en az 5cm
çapında kesme payı ile birlikte 8-10 cm uzunluğunda boşluklar oluşturulmaktadır.
DENEY SAYISI TESPİTİ
Her 50 m3 lük beton imalatından alınması gereken karot örneği an az 3 adettir.Bir binanın 50 m3 ten daha az beton içeren her kat için ,karot alım sayısı yine an az 3 adettir. Bu sayı C20/25 den daha yüksek mukavemetli betonlar için iki katına (6 adet) çıkarılmalıdır.
Yapıya zarar vermeyecek ölçüde alınacak her fazla karotun hata oranın düşüreceği gerçeği unutulmamalıdır.
Karot alımı sırasında karot ta hasar oluşturmamak ve sonuçların güvenirliliğini arttırmak için normal kürlü betonlardan 14 günden önce karot alınmamasına dikkat edilmelidir.
KAROT ALIMI SIRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR
Karot numunelerinin çapları 10-15cm olmalıdır.
Özel durumlarda örneğin, narin yapı bileşenlerinde veya donatının fazla olduğu yapı bileşenlerinde daha küçük çaplı karot lar alınabilir.ancak en küçük çap 5cm olmalıdır.
karotun deney için hazırlanan boyutu da 5 cm den az olmamalıdır.ancak 5x5cm karot örneği çok narin olduğundan mecbur kalmadıkça uygulanmamalıdır.
-kullanılacak karot bıçağı çapı betonun en büyük dane çapının üç katına büyük yada eşit olmalıdır.
-numunenin boyunun çapının iki katı olması tavsiye edilir.
-karot alımı sırasında donatı kesilmemelidir.
-yapı elemanının köşe ve kenarlarından örnek alınmamalı,eleman kenarlarına en fazla 18 cm yaklaşılmalıdır.
-Betonun basınç gerilmesi altında olduğu bölgelerden karot alınmamalıdır.
-basınç gerilmesi olan bölgeden alınan karot
-numune alınacak elemanın taşıdığı eksenel/moment yük düzeyleri dikkate alınmalıdır.. Narin elemanlardan kesinlikle numune alınmamalıdır.bu amaçla yapının kenar/köşe kolonları tercih edilmelidir.Yapı eğer perdeli sistemse ,perdelerden numune alınmasına dikkat edilmelidir.
-Karot, taşıyıcı elemanların sıfır moment noktasından alınmalıdır. Örneğin Zemin katta L/3,normal katlarda L/2 mesafesinden alınabilir.
-betonun çekme dayanımı ihmal edildiğinden kirişlerin çekme bölgelerinden numune alınmalıdır.
-kirişin-mesnet kenarından yani pilye kıvrım bölgesinden ve kirişin orta noktasından karot alınabilir
-Döşeme kalınlıkları genelde gerekli karot boyunu sağlayamadıklarından zorunlu olmadıkça döşemelerden karot alınmamalıdır.
DENEY KAPSAMLARIMIZDAN BAZILARI
